ขยะพลาสติกไทยแยะแล้ว : ขยะพลาสติกนอกยิ่งน่ากังวล (ตอนที่ 2)

โดยวีระศักดิ์ โควสุรัตน์ สมาชิกวุฒิสภา รองประธานคณะกรรมาธิการการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ของวุฒิสภา

ความตอนที่แล้วเล่าถึงเถ้าแก่จากต่างประเทศย้ายโรงรีไซเคิลพลาสติกมาอยู่เมืองไทย เพราะไม่ค่อยเป็นที่ต้อนรับของประเทศเจ้าบ้านเดิม ทำให้ยอดสั่งเศษพลาสติกเข้ามาใช้เป็นวัตถุดิบการผลิตสินค้าพลาสติกในแผ่นดินไทยทะยานพรวด 10 เท่าตัว ในปี 2561 กล่าวคือไต่จาก 3 หมื่นตันเศษในปี 2555 ไปเป็น 7 หมื่น 5 พันตันในปี 2557 แล้วพรวดไปเป็น แสนห้าหมื่นตันในปี 2560 แต่แสบกว่านั้นเมื่อเพิ่มเป็น 5 แสนห้าหมื่นตันในปี 2561 และเมื่อตรวจสถิติรายปี ที่อ้างว่าจะนำเศษพลาสติกเข้ามาหลอมใหม่เพื่อผลิตเป็นสินค้าส่งออกไปนั้น กลับปรากฏว่ายอดส่งออกเศษพลาสติกมีแต่ลดน้อยลงจนชัดเจนว่าไม่เป็นสัดส่วนกันกับการนำเข้า และลดลงเรื่อยมาโดยตลอดไม่มีผงกหัวขึ้นเลยจนบัดนี้

เครื่องหมายคำถามตัวใหญ่จึงเกิดทันทีว่า ที่อ้างกับกระทรวงอุตสาหกรรมว่าต้องนำเข้ามาเพื่อเป็นวัตถุดิบในการผลิตนั้น เอาเข้าจริงมีขยะพลาสติกตกค้างเหลืออยู่ในแผ่นดินไทยอีกเท่าไหร่ ช่วงปลายปี 2560 นั้น ผมกลับมาเป็นรัฐมนตรีท่องเที่ยวพอดี พลเอกสุรศักดิ์ กาญจนรัตน์ เป็นรัฐมนตรีทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เราคุยกันเรื่องปัญหาขยะพลาสติกในทะเล และชายหาด ตลอดจนปัญหาขยะพลาสติกตามอุทยานต่างๆอันเป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของไทยบ่อยครั้ง พลเอกสุรศักดิ์ เริ่มลุยกับการวางกติกาห้ามสูบบุหรี่ตามริมหาดสำคัญ เพราะเราเคยเก็บก้นกรองบุหรี่ซึ่งก็เป็นใยสังเคราะห์ของพลาสติก แล้วตกใจ ที่หาดเดียวเก็บแต่ก้นกรองบุหรี่มารวมแล้วชั่งน้ำหนักได้ถึง 5 กิโลกรัม!! แปลว่าขนาดยังไม่ต้องนำเข้าเศษพลาสติกก็ยังมีขยะพลาสติกในประเทศที่ไปรบกวนแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติมากขนาดนี้แล้ว เราทั้งสองตระหนักว่าเรื่องการใช้พลาสติกอย่างไม่ตระหนักและไม่รับผิดชอบนั้น จะทิ้งร่องรอยความเสียหายต่อไปได้อีกนานมาก

ปี 2561 มีการประสานงานหลายฝ่ายจัดชุดตรวจค้นโรงงานที่นำเข้าเศษพลาสติกในนิคมอุตสาหกรรมทั้งที่ลาดกระบังและที่ชลบุรีในช่วงกลางปี สิ่งที่พบคือมีการสำแดงเท็จเพราะเจอขยะสารพัดแบบ ทั้งที่เป็นขยะพลาสติกและขยะอื่น ไม่ใช่เศษพลาสติกอย่างที่แจ้งทางการหรอก แถมเจอซากขยะอิเล็กทรอนิกส์ซึ่งกำจัดยากมาก มันน่าจะคือการเปิดกิจการมาบังหน้าเพื่อรับค่าจ้างเอาขยะอันตรายออกจากประเทศที่เขามีความเข้มงวดและจริงจังกับเรื่องมลพิษและสิ่งแวดล้อมมากกว่า

จากนั้นมีการเร่งจับกุมต่อในเรื่องนี้จนมีจำนวนถึง 103 คดี
แม้พลเอกสุรศักดิ์ จะยินดีร่วมกับผมโปรโมทการนำปิ่นโตมาชวนให้นักท่องเที่ยวใช้ เวลาไปเที่ยวเกาะไปเดินป่าชมอุทยานต่าง ๆ เพราะปีนั้นเฉพาะนักท่องเที่ยวต่างประเทศที่เข้ามาเมืองไทยก็ร่วม 35 ล้านคน หรือเท่ากับครึ่งหนึ่งของปริมาณประชากรไทยเข้าไปแล้ว แต่ พลเอกสุรศักดิ์ ไปไกลกว่าและกว้างกว่านั้นมาก เพราะท่านได้เขียนแผนไว้ล่วงหน้าชื่อ แผนแม่บทการบริหารจัดการขยะมูลฝอยของประเทศ 2559-2564 และเสนอให้รัฐบาลประกาศเรื่องปัญหาขยะเป็น วาระแห่งชาติ และยังทำโรดแมป การจัดการขยะและของเสียอันตราย รวมทั้งให้ไทยเป็นเจ้าภาพจัดประชุมระดับรัฐมนตรีสิ่งแวดล้อมเรื่องขยะทะเลอีกต่างหาก

ท่านอธิบายเป้าหมายจะให้ไทยก้าวสู่สังคม ปลอดขยะ หรือ Zero Waste Society บนฐานคิด การจัดการขยะตั้งแต่ต้นทาง การทำ 3 R คือ Reduce-Reuse-Recycle ภายใต้หลักการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน

จากนั้นก็ออกแผนปฏิทินการลดใช้งดแจกฟรีถุงพลาสติกจากระดับห้างใหญ่ ไล่เรียงไปจนเกิดความพร้อมของร้านค้าและร้านสะดวกซื้อขนาด ๆ เล็กไปจนรวมถึงเรื่องให้ลดโควต้านำเข้าแม้แต่เศษพลาสติกที่อ้างว่าสะอาดนั่นแหละ เพื่อให้นำเข้าเศษพลาสติกเป็นศูนย์ในปี 2564 ในที่สุด

ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี เห็นชอบและภาคเอกชนและประชาสังคมขานรับเรียบร้อย แล้วเราก็เริ่มเห็นคนไทยคุ้นเคยขึ้นเรื่อยๆกับการพกถุงผ้ามาเดินซุปเปอร์มาร์เก็ต เข้าร้านสะดวกซื้อปากซอย นับแต่นั้นเรื่อยมา

รออ่านตอนที่3 พรุ่งนี้ครับ

ขยะพลาสติกไทยแยะแล้ว : ขยะพลาสติกนอกยิ่งน่ากังวล (ตอนที่ 2)

ขยะพลาสติกไทยแยะแล้ว : ขยะพลาสติกนอกยิ่งน่ากังวล (ตอนที่ 2)

Facebook-weerasak

web stat